Δευτέρα 21 Νοεμβρίου 2011

Προϋπολογισμός 2012: Στον αέρα και με μήνυμα αγριότερης λιτότητας


Προϋπολογισμός 2012: Στον αέρα και με μήνυμα αγριότερης λιτότητας
Παναγόπουλος Θάνος
Ημερομηνία δημοσίευσης: 20/11/2011
    Πρόκληση της κοινής λογικής συνιστά ο προϋπολογισμός του 2012, καθώς βρίσκεται “στον αέρα”, ενώ ταυτόχρονα στέλνει ένα και μόνο μήνυμα: η λιτότητα που έρχεται και μάλιστα την τέταρτη συνεχή χρονιά ύφεσης, θα είναι ακόμη σκληρότερη και ποσοτικά ισούται με πρόσθετα βάρη 10,4 δισ. ευρώ, τα οποία, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, στην πορεία θα μεγεθυνθούν περαιτέρω.
    Υποτιμούν την ύφεση και την ανεργία. Επιπλέον φόροι 5,3 δισ., περικοπές 5 δισ., αύξηση φόρων στα φυσικά πρόσωπα, μείωση φόρων στις επιχειρήσεις, αύξηση φόρων 217,6% στην ακίνητη περιουσία
    Οι Έλληνες πολίτες θα καταβάλουν επιπλέον φόρους 5,3 δισ. ευρώ (2,41 δισ. ευρώ αύξηση επιβαρύνσεων στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων, 2,45 δισ. ευρώ από πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις στην ακίνητη περιουσία, 269 εκατ. ευρώ από επιπλέον ειδικούς φόρους κατανάλωσης στα καύσιμα και 68 εκατ. ευρώ από επιπλέον τέλη ταξινόμησης), ενώ οι συνολικές περικοπές μισθών, συντάξεων, κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων καθώς και οι μειώσεις καταναλωτικών δαπανών που προβλέπονται για το 2012 φθάνουν τα 5.128 εκατ. ευρώ.
    Σε κάθε περίπτωση, ο προϋπολογισμός αναμένεται να αναθεωρηθεί από την επόμενη κυβέρνηση που θα προκύψει, λόγω των αστήρικτων εκτιμήσεών του. Κύριο χαρακτηριστικό της εικονικότητάς του αποτελεί το ότι κύρια μεγέθη του βρίσκονται στο έλεος των δανειστών, οι οποίοι θα αποφασίσουν κατά πόσο θα ενταχθούν στο PSI. Τέτοια είναι οι πληρωμές τόκων, οι τακτικές δαπάνες, το έλλειμμα ή το δημόσιο χρέος. Εάν δεν συμμετάσχει το σύνολο των δανειστών στο πρόγραμμα (τράπεζες, ταμεία, αμοιβαία κεφάλαια, ιδιώτες) τότε παραμένουν μετέωρες οι προβλέψεις μείωσης δημόσιου χρέους από 352,05 δισ. ευρώ ή 161,7% του ΑΕΠ φέτος σε 309,30 δισ. ευρώ ή 145,5% του ΑΕΠ, η συρρίκνωση δαπανών τόκων από 16,38 δισ. ευρώ σε 12,75 δισ. ευρώ και η μείωση ελλείμματος από 9% του ΑΕΠ στο 5,4% (χωρίς το PSI θα διαμορφωνόταν στο 6,7% του ΑΕΠ).
    Πέραν όμως αυτών, υπάρχουν εκτιμήσεις που τα γεγονότα τις έχουν ήδη ξεπεράσει, όπως το ποσοστό της ανεργίας που προβλέπεται στο 15,4% φέτος και στο 17,1% το 2012, όταν αυτή ήδη έχει διογκωθεί στο 18,4% και παρουσιάζει ανοδικές τάσεις λόγω ύφεσης, εφεδρείας, κ.λπ. Ακόμη, ο προϋπολογισμός ενσωματώνει μεν τις εκτιμήσεις ότι η πραγματική οικονομία θα συνεχίσει να κινείται σε συνθήκες ασφυκτικής πίεσης, λόγω της λιτότητας που επηρεάζει κατανάλωση και ύφεση, ωστόσο με ρυθμούς υπερβολικά αισιόδοξους. Χαρακτηριστικό είναι ότι η ελληνική οικονομία προβλέπεται να καταγράψει φέτος ύφεση 5,5% (όταν στο εννεάμηνο σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία αυτή ανέρχεται στο 7%) και να συρρικνωθεί κατά 2,8% το 2012.
    “Στον αέρα” βρίσκονται και στόχοι που αναμένεται να αναπροσαρμοστούν λόγω δημοσιονομικών αστοχιών. Ενδεικτικά, η μεγέθυνση της πρωτογενούς “μαύρης τρύπας” στα 3,51 δισ. ευρώ το δεκάμηνο Ιανουαρίου - Οκτωβρίου 2011 αναμένεται να οδηγήσει σε αποκλίσεις των φετινών δημοσιονομικών στόχων, κάτι που απειλεί τη συνέπεια των κυβερνητικών διαβεβαιώσεων περί μη λήψεως νέων μέτρων το 2012.

    Μειωμένα κονδύλια για μισθούς και συντάξεις
    Συνέχιση και ένταση της λιτότητας σηματοδοτεί η μείωση των δαπανών αποδοχών και συντάξεων κατά 672 εκατ. ευρώ ή 3,3% σε σχέση με την εκτίμηση πραγματοποίησης του 2011 και των πρόσθετων και παρεπόμενων παροχών κατά 37,9%. Από τις μειώσεις έως 52% στις συνολικές αποδοχές των 450.000 πολιτικών υπαλλήλων, του Δημοσίου, των ΔΕΚΟ, των ΟΤΑ και των ασφαλιστικών ταμείων που επιβάλλονται από τον Νοέμβριο του 2011 και θα ισχύσουν ολόκληρο το 2012 θα προκύψει εξοικονόμηση δαπάνης ύψους 1.643 εκατ. ευρώ. Ειδικά οι δαπάνες για αποδοχές (μισθούς και επιδόματα) πολιτικών υπαλλήλων της κεντρικής δημόσιας διοίκησης (το ποσό που προκύπτει αν στις συνολικές δαπάνες για αποδοχές και συντάξεις προστεθούν οι δαπάνες για πρόσθετες και παρεπόμενες παροχές και στη συνέχεια αφαιρεθούν οι δαπάνες για συντάξεις) προβλέπεται να μειωθούν κατά 1,287 δισ. ευρώ ή κατά 8,57% και να περιοριστούν σε 13,72 δισ. ευρώ το 2012.
    Από τις μειώσεις στις κύριες συντάξεις του ΙΚΑ, του ΟΑΕΕ, του ΝΑΤ, του ΟΓΑ και των λοιπών ασφαλιστικών φορέων θα προκύψουν περικοπές δαπανών συνολικού ύψους 3 δισ. ευρώ. Επιπλέον 264 εκατ. ευρώ προβλέπεται ότι θα περικοπούν από την επιχορήγηση του ΟΑΕΔ λόγω της επικείμενης επιβολής εισοδηματικών και άλλων κριτηρίων για την καταβολή επιδομάτων ανεργίας. Ακόμη και από τους χαμηλοσυνταξιούχους που λαμβάνουν το ΕΚΑΣ προβλέπεται ότι θα περικοπούν 175 εκατ. ευρώ, ενώ ψαλίδι 45 εκατ. ευρώ προβλέπεται στις καταναλωτικές και λοιπές δαπάνες του Δημοσίoυ.

    Αγριότερη φορολογική επιδρομή

    Στο σκέλος των φορολογικών εσόδων, προβλέπεται αύξηση 3.599 εκατ. ευρώ ή ποσοστό 7,1% (από τα 49.702 εκατ. ευρώ στα 53.301 εκατ. ευρώ), ενώ οι πρωτογενείς δαπάνες θα μειωθούν κατά 2.745 εκατ. ευρώ (από τα 51.830 εκατ. ευρώ στα 49.085 εκατ. ευρώ).
    Από την ανάλυση των στοιχείων του προϋπολογισμού προκύπτει:
    Μεγάλη αύξηση (29,1%) στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων λόγω της μείωσης πολλών φοροαπαλλαγών, της πλήρους εφαρμογής των τεκμηρίων φορολόγησης αλλά και της συμπίεσης του αφορολόγητου ορίου στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος από τα 12.000 ευρώ στα 5.000 ευρώ. Τα φυσικά πρόσωπα θα πληρώσουν φόρους 10.682 δισ. ευρώ ή 2.410 δισ. ευρώ περισσότερα σε σχέση με φέτος (8.272 εκατ. ευρώ).
    Για τις επιχειρήσεις η προβλεπόμενη πτώση των κερδών τους αλλά και η μείωση του συντελεστή φορολόγησης των αδιανέμητων κερδών από 24% σε 20% για τη χρήση του 2011, θα φέρει μειωμένους φόρους κατά 12,7%, στα 2.157 εκατ. ευρώ, από 2.756 εκατ. ευρώ φέτος.
    Πογκρόμ κατά των ιδιοκτητών ακινήτων σηματοδοτούν οι προβλεπόμενοι φόροι στην περιουσία, καθώς με αύξηση 217,6% (!) προβλέπεται να εξακοντιστούν στα 3.581 εκατ. ευρώ από 1.128 εκατ. ευρώ εφέτος.